Engelberg, Stiftsbibliothek, Cod. 2
P. Benedictus Gottwald, Catalogus Codicum Manu Scriptorum qui asservantur in Bibliotheca Monasterii O.S.B. Engelbergensis in Helvetia, Freiburg im Breisgau 1891, p. 4-11.
Handschriftentitel: Vitae Sanctorum et passiones Martyrum. Pars aestivalis.
Entstehungszeit: Exaratus saeculo XII.
Frühere Signatur:
Olim signatus 1/4.
Umfang:
Foliorum 264 (quorum LXIV. excisum periit; nota autem numeralis CCV
bis occurrit).
Format: 436 : 310 mm.
Seiteneinrichtung:
Columnis binis.
Buchschmuck: Rubricatus ac nonnullis amplioribus litteris initialibus minio delineatis ornatus.
Inhaltsangabe:
- Fol. 1. >Legendum de sancta Maria Magdalena. XI. Kal. Aug.< (rubr.) Narrat Josephus quod Maria Magdalena post ascensionem …–… pro sanctis meritis ejusdem mulieris praestante domino qui … Amen.
-
Fol. 1'-3.
>Vita ac passio sancti Apollinaris episcopi, discipuli sancti Petri apostoli.<
(rubr.)
Cum autem pervenisset praedicare in Ravennam …
Verbis brevior, rebus tamen convenit cum passione edita in Act. SS. 23. JuI. V, 345 sqq. numm. 3. 5. 6. 10. 12. 14. 15. 21. 23. 26-35. -
Fol. 3-5.
>Passio sancti Jacobi apostoli, fratris Johannis evangelistae et apostoli.<
(rubr.)
Apostolus domini nostri Jhesu Christi Jacobus …
Mombritius, tom. II. -
Fol. 5-7.
>Passio sancti Christophori martyris. VIII. KaI. Aug.<
(rubr.)
In tempore illo quo Dagnus rex regnabat in civitate Samon …
Verbis passim differt, rebus autem convenit cum Act. SS. 25. Jul. VI, 146-149. -
Fol. 7'-11.
>Passio sancti Pantaleonis martyris.<
(rubr.)
Regnante impio et iniquissimo Maximiano …
Mombritius, tom. II. non multis lectionibus variantibus. -
Fol. 11-13.
>Passio sancti Felicis, qui passus est in civitate Gerunda sub Diocletiano et Maximiano imperatoribus.<
(rubr.)
In diebus illis sub Diocletiano et Maximiano imperatoribus talis orta est persecutio …
Stilus multum differt ab eo in Act. SS. 1. Aug. I, 26-28. -
Fol. 13.
>Passio sanctorum martyrum Simplicii, Faustini et Beatricis virg.<
(rubr.)
Temporibus Diocletiani et Maximiani sceleratissimorum …
Mombritius, tom. II -
Fol. 13'-15'.
>Passio sanctorum martyrum Abdon et Sennes.<
(rubr.)
In diebus iIIis orta tempestate sub Decio Caesare …
Verbis differt, rebus autem concordat cum passione edita apud Surium d. 10. Aug. -
Fol. 15'-23.
>Vita sancti Germani episcopi Autisiodorensis, cuius depositio est II. Kal. Aug.<
(rubr.)
Auctore . Act. SS. 31. Jul. VII, 211-231. Praemittuntur capitula, praefatio i. e. epistola ad Patientem Lugdun. episc. et prologus. Omissa est epistola ad Censurium episc.. omissi quoque in Vita numeri 2-8. 17-37. 42-44. 58. per totum. numm. 49. 60. 66. ex parte: desinit in verbis quam nimium. (num. 77.) -
Fol. 23-26'.
>Passio sancti Stephani papae et martyris.<
(rubr.)
Temporibus Valeriani et Gallieni multi christianorum …
Mombritius, tom. II. -
Fol. 26'-27.
>Epistola vel praefatio Aviti presbyteri de revelatione corporis
sancti Stephani protomartyris.<
(rubr.)
Beatissimo dilectissimoque …
Memores esse mei vos cupio …
P. L. 41, 805-808. -
Fol. 27-28'.
>Epistola sancti Luciniani (Luciani) presbyteri de revelatione
corporum sancti Stephani, Gamalielis, Abibae et Nicodemi.<
(rubr.)
Lucianus misericordia indigens …
Mombritius, tom. II. Epistolam sequitur >Interpretatio< (rubr.): Bovem appellatum in visione sanctum Stephanum … immaculati corporis declarata sunt. -
Fol. 28'-29'.
>Passio sanctorum martyrum Syxti, Felicissimi et Agapiti.<
(rubr.)
Eodem tempore Decius Caesar et Valerianus …
Mombritius, tom. II. -
Fol. 30-31'.
>Conversio sanctae Afrae martyris et puellarum ipsius.<
(rubr.)
Apud provinciam Raetiam civitate Augusta …
Act. SS. 5. Aug. II. 55-57. -
Fol. 31'-32'.
>Passio sanctae Afrae martyris.<
(rubr.)
Apud provinciam Regenas in civitate Augusta cum christianis …
Act. SS. 5. Aug. II. 58-59. In fine additur: Eodem die passi sunt etiam non longe ab urbe Roma Cyriacus …–… ad palmam martyrii pervenerunt. Explicit vita vel passio sanctae ac beatissimae Afrae, quae passa est apud provinciam Raetiam in civitate Augusta regnante domino nostro … Amen. -
Fol. 32'-35.
>Conversio Faltonis Piniani iIIustris viri et Aniciae Lucinae coniugis eius et aliorum sanctorum martyrum.<
(rubr.)
Sergius Terentianus iIIustris vir secundo urbis praefectus …
Act. SS. 11. Maii II. 616-619. Praemittitur Praefatio: Vir dei doctissimus sanctus Eusebius …–… exigere potuisse noscuntur. -
Fol. 35-37.
>Passio sancti Laurentii archidiaconi.<
(rubr.)
Tempore illo milites tenentes beatum Laurentium duxerunt …
Mombritius. tom. II. paucissimus lectionibus variantibus. -
Fol. 37-38'.
>Passio sancti Ypolyti martyris.<
(rubr.)
Diebus iIlis regressus itaque Ypolytus …
Mombritius tom. II. -
Fol. 38'-39.
>Vita sancti Eusebii presbyteri. XVIIII. Kal. Sept.<
(rubr.)
Eodem tempore quo Liberius de exilio revocatus fuerat …
Act. SS. 14. Aug. III, 166-167. numm. 5-7. In fine additur: Mortuo autem Liberio levatur Damasus …–… non tamen multum tempus; donante domino nostro … Amen.
Cfr. Cat. codd. hag. Parisiens. I. 471. num. 78. -
Fol. 39-40'.
>Passio sancti Agapiti martyris.<
(rubr.)
Sub rege Antiocho pagano erat puer quidam nomine Agapitus …
Mombritius. tom. I. -
Fol. 40'-43.
>Vita beati Bertolfi abbatis et aliorum monachorum.<
(rubr.)
Quam praeclara sunt monimenta iustorum …
auctore. P. L. 87, 1061-1070. A numero 16 usque ad finem multae lectiones variant. -
Fol. 43-44.
>Passio sancti Timothei martyris. XI. KaI. Sept.<
(rubr.)
Tempore illo agente Lampadio praeside facta est persecutio …–…
in nomine domini Jesu Christi, cui est virtus …
Amen.
Ex historia Remensis ecclesiae. lib. I. cap. 4. Ab initio multum differt: a verbis autem Quanto tu mihi ampliora tormenta … concordat cum textu edito P. L. 135, 33 B-35 A. -
Fol. 44-45.
>Passio sancti Symphoriani martyris.<
(rubr.)
Sub Aureliano principe cum adversus christianum nomen …
Act. SS. 22. Aug. IV, 496-497. Numeri 8. 9. et 10. prolixiores sunt textu codicis. -
Fol. 45-48.
>Passio sancti Bartholomaei apostoli.<
(rubr.)
Indiae tres esse ab historiographis …
Auctore . Act. SS. 25. Aug. V, 34-38. Fabricius. Cod. apocr. 2, 669-687. -
Fol. 48-49'.
>Passio sancti Alexandri martyris. VII. Kal. Sept.<
(rubr.)
Cum omnium beatorum Christi martyrum …
Act. SS. 26. Aug. V, 803-805. -
Fol. 49'-50'.
>Passio sancti Pelagii martyris.<
(rubr.)
Temporibus itaque Numeriani imperatoris …
Act. SS. 28. Aug. VI, 161-163. -
Fol. 50'-51'.
>Passio sancti Juliani martyris.<
(rubr.)
Sublimem atque venerabilem passionem Arvernae urbis …
Act. SS. 28. Aug. VI, 173. -
Fol. 51'-62'.
>Vita sancti Augustini Ypponensis episcopi et confessoris.<
(rubr.)
auctore. Act. SS. 28. Aug. VI, 427-440. Praemittitur Titulus vitae i. e. index capitulorum. -
Fol. 62'-66.
>Capitula (seu indiculus) librorum sancti Augustini episcopi Ypponensis.<
(rubr.)
auctore. Act. SS. 28. Aug. VI, 441-460. In fine additur: Haec de plurimis pauca sunt adnotata, ita ut et in his ipsis multa sint de numeris omissa. Idcirco etiam capitulatio videtur imperfecta. -
Fol. 66-67.
>Vitam beatae Verenae virginis, ut ab antiquis inventa est, nostro stilo explicamus. Amator ejus ad legendum sic accipe.<
(rubr.)
Act. SS. 1. Sept. I, 164-167. Textus hoc modo ordinatus est: Vitam gloriosae virginis …–… flammanter investigat (Pars praefationis prior.) Virgo ista beatissima …–… ad plenum satiantibus. (Num. 2-6. circa finem.) Cumque jam instaret …–… ubique manifestans. (Num. 14.) Haec filia illustrissima subinde legens …–… tanto praeclarior sis sanctitate. (Praefationis pars posterior.) -
Fol. 67-70.
>Prologus vitae et vita sancti Aegidii confessoris.<
(rubr.)
Sanctorum quidem …
Sanctus igitur Aegidius natione …
Act. SS. 1. Sept. 1. 299-303. -
Fol. 70-72.
>Vita vel actus almi antistitis Remacli. III. Non. Sept.<
(rubr.)
Cum sit studium gentilium sua figmenta …
Act. SS. 3. Sept. I. 692- 695. -
Fol. 72-75.
>Liber de miraculis eius.<
(rubr.)
Post expletum namque gloriosissimi agonis …
Act. SS. 3. Sept. I. 696-703- numeris 18-29. omissis. -
Fol. 75-85.
>Prologus in vitam et vita beatissimi Mauri abbatis. cujus festivitas celebratur XVIII. Kal. Febr.<
(rubr.)
Auctore . Act. SS. 15. Jan. I. 1039-1050. numm. 7. 10-14. omm. -
Fol. 85-94'.
>Vita sancti ac beatissimi Magni confessoris Christi, cujus depositio colitur VIII. Idus Sept.<
(rubr.)
In tempore illo cum beatissimus Columbanus …
Auctore . Convenit cum vita ed. apud Goldast, Rerum Alamannicarum Scriptores. Francofurti 1661. tom. I. 195-203. -
Fol. 94'-99'.
>Legendum de nativitate sanctae Mariae virgnis.<
(rubr.)
In diebus ilIis erat vir in Israel nomine Joachim …
Pseudo-Matthaeus cc. 1-25., paucis omissis ac paucis lectionibus variantibus. Tischendorf. Ev. apocr. pag. 53-87. -
Fol. 99'-104.
>Passio sancti Adriani martyris aliorumque sanctorum martyrum.<
(rubr.)
In diebus illis factum est ut ingrederetur …
Mombritius, tom. I. -
Fol. 104-109.
>Passio sanctae Eugeniae virg. et martyris et sanctorum martyrum Proti et Jacinti.<
(rubr.)
Septimo consulatu suo Commodus …
Mombritius, tom. II. Circa finem passionis codex est paululum verbosior. -
Fol. 109-110.
>Passio sanctorum Felicis et Regulae.<
(rubr.)
Tempore illo beatissimus Felix et germana sua Regula …
Act. SS. 11. Sept. III. 772-773., lectionibus paucissimis variantibus. -
Fol. 110-111.
>Relatio de Exaltatione Sanctae Crucis, quae colitur XVIII. Kal. Oct.<
(rubr.)
Tempore illo postquam Constantino Augusto …
Mombritius, tom. I. -
Fol. 111.
>Passio sancti Cypriani episcopi.<
(rubr.)
Valeriano tertio et Gallieno secundo consulibus …
Act. SS. 14. Sept. IV. 332-333., lectionibus non paucis variantibus. -
Fol. 112-115.
>Passio sanctae Eufemiae virg. et martyris quae passa est sub Diocletiano imperatore. XVI. KaI. Oct.<
(rubr.)
In Europa erat congregatio magna …
Mombritius. tom. I. -
Fol. 115-119'.
>Vita et passio sancti Lamperti episc. et martyris, cuius festum colitur XV. Kal. Oct.<
(rubr.)
Si pagani figmenta saeva …
auctore. Act. SS. 17. Sept. V, 574-580. Num. 28. convenit cum iis quae l. c. pag. 581. annot. n. leguntur; a num. 29. usque ad finem lectiones variant. -
Fol. 119'-124.
>Passio sancti Matthaei apostoli et evangelistae. <
(rubr.)
Quoniam deo cura est de omnibus …
Mombritius. tom. II. -
Fol. 124-126'.
>Passio sancti Mauritii et sociorum eius. X. Kal. Oct.<
(rubr.)
Diocletianus quondam Romanae reipublicae princeps …
Passio interpolata. Act. SS. 22. Sept. VI, 345-349. Responsum Caesari datum convenit cum eo quod exhibetur l. c. pag. 347. annotat. l. -
Fol. 126-129.
>Descriptio vitae et passio sanctorum martyrum Cosmae et Damiani.<
(rubr.)
Domino nostro Jhesu Christo regnante omnis error et idolorum cultura iam paulolum cessaverat. Illo tempore fuit quaedam mulier …
Verbis multum differt, rebus autem convenit cum textu in Act. SS 27. Sept. VII. 444-447. -
Fol. 129-130.
>In festivitate sancti Michahelis. Relatio Bedae de causa eiusdem festivitatis.<
(rubr.)
Memoriam beati archangeli Michahelis …
P. L. 95, 1522-1525. In fine additur: Ego Beda hanc historiam tortuosam ad normam veritatis correxi. -
Fol. 130'-131'.
>Passio sanctorum martyrum Ursi et Victoris, qui passi sunt sub Ezea iudice II. Kal. Oct.<
(rubr.)
Igitur viri beatissimi Ursus et Victor …
Cfr. Lütolf. Glaubensboten der Schweiz. Lucern. 1871. Pag. 176 sqq. -
Fol. 131'-134.
>Vita sancti Hieronimi presbyteri.<
(rubr.)
Hieronimus noster in oppido Hystridonis, quod a Gothis …
P. L. 22, 175-184. -
Fol. 134-135.
>Vita sancti ac beatissimi Remigii episcopi. Kal. Oct.<
(rubr.)
Beatissimi Remigii antistitis depositionem …
auctore. Act. SS. 1. Oct. I, 128-129. -
Fol. 135'-141.
>Vita ac passio sancti Leudegarii episc. et martyris. VI. Non. Oct.<
(rubr.)
Igitur beatissimus Leudegarius ex progenie …
auctore. Mabillon, Act. SS. O.S.B. Saec. Il. pag. 699-705. In codice prologus omissus est. -
Fol. 141-142'.
>Passio sanctae Fidis virginis et martyris. II. Non. Oct.<
(rubr.)
Sancta igitur Fides Aginnensium civitate …
Act. SS. 20. Oct. VIII. 823-825, numero l. omisso. -
Fol. 142'-144'.
>Conversio ac vita sancti Dionisii areopagitae a beato Paulo doctus [sic] fidem.<
(rubr.)
Magnum et admirabile donum …–…
credimus precibus adiuvandos. Explicit de conversione seu vita s. Dionisii episc.
Sermo sancto adscriptus. P. L. 56, 1145-1150. num. III-X. med. -
Fol. 144'-147.
>Passio sanctorum martyrum Dionisii, Rustici et Eleutherii.<
(rubr.)
Post beatam et gloriosam resurrectionem …
Act. SS. 9. Oct. IV. 792-794. -
Fol. 147-149.
>Passio sancti Kalixti papae et martyris.<
(rubr.)
Temporibus Macrini et Alexandri incendio divino …
Act. SS. 14. Oct. VI, 439-441. -
Fol. 149-169'.
>Vita sancti Galli confessoris Christi.<
(rubr.)
Nisi me sanctarum …
Cum praeclara sanctissimi viri
Auctore . P. L. 114, 975-1030. capp. XLIV-XLVIII. libri II. omm. Praemittuntur capitula. -
Fol. 169'-172.
>Passio beatissimi Januarii, Sosii, Proculi, Euticetis, Acucii, Festi et Desideri martyrum. XlIII. Kal. Novembr.<
(rubr.)
Tempore quo Carus Caesar monarchiam …
Passio convenit (paucis ab initio et in fine exceptis) cum iis quae leguntur in Act. SS. 19. Sept. VI, 866-868. num. 2-11. et pag. 869. num. 1-4. -
Fol. 172-174.
>Passio sanctorum martyrum Crispini et Crispiani.<
(rubr.)
Cum sub Maximiano et Diocletiano qui simul …
Act. SS. 25. Oct. XI. 535-537. -
Fol. 174-178.
>Passio beatorum apostolorum Simonis Chanananei et Judae Zelothis. V. Kal. Nov.<
(rubr.)
Simon itaque Chananaeus et Judas Zelothis apostoli …
Mombritius, tom. II. paucis in cod. omissis. -
Fol. 178-180.
>Passio sancti Quintini martyris. Il. Kal. Nov.<
(rubr.)
Sanctum atque perfectum et gloriosum triumphum …
Act. SS. 31. Oct. XIII, 781-783. praemisso prologo. -
Fol. 180.
>De inventione corporis sancti Quintini martyris. VIII. Kal. JuI.<
(rubr.)
Cum expleti fuissent dies passionis …
Act. SS. 31. Oct. XIII. 785-786. num. 14-19. lectionibus aliquot variantibus. -
Fol. 180'-181.
>Passio sancti Caesarii martyris. KaI. Novembr.<
(rubr.)
Sanctum itaque diaconem Caesarium …
Act. SS. 1. Nov. I. 118. -
Fol. 181-186.
>passio sancti Eustachii et uxoris eius et filiorum qui passi sunt sub Traiano imperatore.<
(rubr.)
In diebus Traiani imperatoris daemonum praevalente fallacia …
Act. SS. Sept. VI. 123-135. Prologus et omnia fere l. c. uncinis inclusa in codice omissa sunt -
Fol. 186-190.
>Praefatio (et) Pauca de multis actibus sancti Pirminii episc.<
(rubr.)
Multi quidem conati sunt …
Sanctissimi ac venerabilis viri
Mone, Quellen. I, 30-36. -
Fol. 190-194.
>Vita sancti Leonardi confessoris.<
(rubr.)
Beatus igitur Leonardus temporibus …
Mutato stilo apud Surium d. 6. Nov. -
Fol. 194-201'.
>Praefatio. Capitula. Vita sancti Willibrordi archiepiscopi. Omelia de natale ipsius.<
(rubr.)
Domino eximio …
Fuit in Britania insula …
Licet per totius orbis
auctore. P. L. 101, 693-714. -
Fol. 201'-203'.
>Passio sancti Theodori martyris.<
(rubr.)
Temporibus suis Maximinus et …
Mombritius, tom. II. A verbis ad holocaustum deo acceptum … usque ad verba glorifico nomen patris 22 lineae scripturâ vacant. (fol. 203.) -
Fol. 203'-225.
De vita sancti Martini
(fol. 225.)
- >Apologia Severi rethoris de vita sancti Martini pontificis.< (rubr. Fol. 203') Severus Desiderio fratri … P. L. 20, 159.
- >Capitula. Praefatio.< (rubr. fol. 204.) Plerique mortalium studio … P. L. 20, 159.
- >Vita sancti Martini episc. III. Idus Nov.< (rubr. fol. 204'.) Igitur Martinus Sabariae Pannoniarum oppido … P. L. 20, 161-176.
- >Epistola Severi ad Eusebium presbyt. postea episc.< (rubr. fol. 210'.) Hesterna die cum ad me … P. L. 20, 175-I78.
- >Alia eiusdem ad Aurelium diaconem.< (rubr. fol. 211. ) Posteaquam a me mane … P. L. 20, 178-180.
- >Epistola Severi Sulpicii ad socrum suam Basulam qualiter s. Martinus de hoc mundo recesserit.< (rubr. fol. 212. ) Si parentes … P. L. 20, 181-184.
- >Capitula (et) Liber II. dialogi Severi.< (rubr. fol. 213'. ) Quo primo igitur tempore … P. L. 20, 201-212.
- >Capitula (et) Liber tertius.< (rubr. fol. 218'. ) Lucescit o Galle, surgendum est … P. L. 20, 211-222.
- >Epistola de obitu sancti Martini episcopi.< (rubr. fol. 223'. ) Archadio vero et Honorio … hist. Franc. libri I. cap. 43. P. L. 71, 184-186.
- >Item alius (versiculus) sancti Ambrosii de transitu s. Martini.< (rubr. fol. 224. ) Eo tempore b. Ambrosius … >Item versiculus de transitu s. Martini.< (rubr. eodem folio.) Beatus autem Severinus … >Item alius quando corpus eius translatum est.< (rubr. fol. 224'. ) Operae pretium est silere nequivimus. De miraculis s. Martini libri I. capp. 5. 4. 6. P. L. 71, 918-920.
-
Fol. 225.
>Vita sancti Briccii episcopi.<
(rubr.)
Igitur post excessum b. Martini …
hist. Franc. libri II. cap. I. P. L. 71, 188-191. -
Fol. 225'-228.
>Vita sancti Findani confessoris.<
(rubr.)
Cum deus omnipotens electos suos …
Mone, Quellen. I. 56-61. -
Fol. 228-231'.
>Prologus. Capitula. Vita sancti Othmari confessoris. XVII. Kal. Dec.<
(rubr.)
Finitis duobus libellis …
Igitur Othmarus genere
auctore. P. L. 114, 1031-1042. -
Fol. 231'-237.
>Praefatio. Capitula. Relatio Ysonis coenobitae S. Galli de sublevatione corporis sancti Othmari eiusque miraculis.<
(rubr.)
Hucusque virtutes …
Cum beati viri corpusculum …
P. L. 121, 779-796. -
Fol. 237-239'.
>Vita sancti Aniani episcopi et conf. XV. Kal. Dec.<
(rubr.)
Tempore illo cum Hunorum exercitus …
Mombritius, tom. I. -
Fol. 239'-245'.
>Passio sanctae Caeciliae virginis, Tyburcii et Valeriani martyrum.<
(rubr.)
Humanas laudes et mortales …
Mombritius, tom. I. -
Fol. 245'-248.
>Passio sancti Clementis papae et martyris. VIIII. Kal. Dec.<
(rubr.)
Quartus Romanae ecclesiae …
Mombritius, tom. I. -
Fol. 248.
>Passio sanctae Felicitatis cum filiis suis VII.<
(rubr.)
Temporibus Antonini imperatoris orta est …
Act. SS. 10. Jul. III. 12-13. paucis lectionibus variantibus. -
Fol. 248'-250'.
>Passio sancti Chrisogoni martyris. VIII. Kal. Dec.<
(rubr.)
Omnia quae a sanctis gesta sunt vel …
Mombritius. tom. I. -
Fol. 250'-251'.
>Passio sancti Saturnini martyris. III. Kal. Dec.<
(rubr.)
Tempore illo quo post corporeum …
Surius d. 29. Nov. prologus in cod. deest.
-
Fol. 251'-264.
>Praefatio. Capitula. Liber qui de vita atque virtutibus sancti Columbani abbatis a Jona quondam praeceptore editus est.<
(rubr.)
Dominis eximiis et sacri …
Rutilantem atque eximio fulgore …
P. L. 87, 1011-1046.